Erkek İnfertilitesinin Sebepleri Ne Olabilir ?
Kriptorşidizm adı verilen, çocukluk ve gelişme dönemlerine ait testislerin kasık kanalı içinde kalması, zamanında torbaya inmemesi ve düzeltilmesi için yapılan orşiopeksi ameliyatı, fıtık ameliyatları, mesane ameliyatları, testis tümörü nedeni ile testisin alınması, sperm taşıyıcı kanalların görüntülenmesine ait işlemler, penise, idrar kanalına veya testislere ait geçirilmiş ameliyatlar, erkeklerde infertiliteye neden olabilir.
Hormonal eksiklikler, sistemik hastalıklar, diyabet (şeker hastalığı) sinir sistemine ait hastalıklar ve bunlara ait geçmişte yapılmış olan ve devam eden tedaviler, geçirilmiş ateşli hastalıklar, ergenlik döneminde geçirilen kabakulağa bağlı oluşan testis iltihaplanması (orşit), cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklar, tüberküloz gibi enfeksiyonlar sperm sayısı ve kalitesi ile ilgili sorunlar oluşturabilir.
Aynı zamanda iş yerinde veya çevrede bulunan kimyasal maddeler, gazlar, ilaçlar, çok sıcak çalışma ortamları, radyasyon, alkol ve sigara kullanımı sorgulanır. Bu faktörler sperm üretimini olumsuz yönde etkiledikleri için önemlidir.
Erkek Faktörünün Değerlendirilmesi
Sperm sayısı, hareketliliği ve normal yapıdaki sperm oranında azalma, menide hiç sperm çıkmaması erkek kısırlığına neden olur. Ayrıca anatomik bozukluklar ve cinsel fonksiyon bozuklukları da çocuk sahibi olmayı engeller.
Sperm kalitesinin bozukluğu ve sayısının azlığı dışında, bazı erkeklerde menide hiç sperm hücresi bulunmaz ve bu duruma azoospermi denir. Bu durumda, sperm kanalları tıkalı olabilir veya testislerde sperm üretimi ya çok azdır ya da hiç sperm üretimi yoktur. Bu duruma yol açan nedenlerin araştırılması gerekmektedir.
Teşhis sırasında hastalarımızdan hormon analizleri, genetik incelemeler (karyotip analizi, Y mikrodelesyon testi) için kan örneği yada radyolojik tetkikler (testis ultrasonu) istenebilir. Tüm tetkiklerin tamamlanmasının ve üroloji doktorumuzun muayenesi sonucunda nasıl bir tedavi uygulanacağı konusunda hastalarımız ile detaylı bilgi paylaşımı yapılmaktadır.
Üretim bozukluğuna bağlı azospermik erkeklerde, sperm bulmak amacıyla testislerde mikro-TESE yöntemiyle sperm araştırması yapılır. Tıkanıklığa bağlı durumlarda testis kanallarında mikroskobik yöntemle (MESA) veya testisten iğne ile sperm elde edilir (TESA).
Üreme kanalını tıkayan anatomik bozukluklar meninin akışını kısmen ya da tamamen engelleyerek de infertiliteye neden olabilir. Bu bozuklukların bir kısmı doğuştan, diğer bir kısmı da genetik kusurlar nedeniyle oluşmaktadır. Bazı vakalarda ise ürogenital yolun iltihabı ya da enfeksiyondan sonra ortaya çıkabileceği gözlemlenmektedir.
Varikosel, testislerin yer aldığı kesenin içinde genişlemiş damarların olmasıdır. Bu durum sperm kalitesinin düşmesine yol açabilir. İnfertil erkeklerin yüzde 21 ile yüzde 40'ında olabilen varikosel gerektiğinde ameliyat ile tedavi edilebilir.
Mikro TESE Yöntemi
Sperm üretim bozukluğuna bağlı azoospermik erkeklerde, testis dokusundan sperm araştırılması için uygulanan tekniktir. Operasyon mikroskobu aracılığı ile sperm üretebilecek olan kanalcıklar testis içerisinde araştırılarak, seçilen bölgelerden örnekler alınır. Avantajları, testisten çok küçük parçaların alınması, üretim yapılan yerleri seçme imkanı sağlaması nedeniyle yüksek oranda sperm bulma başarısı, damar yapısına az zarar verilmesi olarak sıralanabilir.
Mikro-TESE operasyonunu yapacak doktorun tecrübesi ve hangi sıklıkta bu operasyonları gerçekleştirdiği, sperm bulma başarısı açısından son derece önemli ve dikkat edilmesi gereken bir konudur.
IMSI
Yüksek büyütme altında sperm seçme yöntemidir. 8 - 10.000 kat büyütme sağlanarak sperm içerisinde yer alan organeller incelenerek normal ve sağlıklı spermler mikroenjeksiyon için seçilmeye çalışır. Spermin morfolojik yapı bozukluklarında ve tekrarlayan mikroenjeksiyon başarısızlıklarında kullanılan bir yöntemdir.
Spermin DNA Yapısının İncelenmesi
Embriyo kalitesi ile ilgili sorun yaşanan, sperm sayısı ve morfolojisi hafif derecede bozuk olan erkeklerde spermin DNA yapısı ile ilgili hasar olabilir. Bunu değerlendirmek için ileri inceleme teknikleri gerekli olabilir (TUNEL test). Bu test sonrasında, yüksek oranlarda hasarlı DNA yapısı görülen erkeklerde testis dokusundan sperm elde edilerek mikroenjeksiyon işlemi uygulanabilir.
